Οι λέξεις και τα πράγματα : μια αρχαιολογία των επιστημών του ανθρώπου / Michel Foucault ; μετάφραση Κωστής Παπαγιώργης.

Τίτλος πρωτοτύπου: Les mots et les choses: Une archeologie des sciences humaines.

Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές παραπομπές.

Μέρος πρώτο: Ι. Oι ακόλουθες, ΙΙ. Η πρόζα του κόσμου (1. Oι τέσσερις προσομοιότητες, 2. Τα σημειογραφήματα, 3. Τα όρια του κόσμου, 4. Η γραφή των πραγμάτων, 5. Το είναι της γλώσσας), ΙΙΙ. Αναπαράσταση (1. Δον Κιχώτης, 2. Η τάξη, 3. Η παράσταση του σημείου, 4. Η αναδιπλασιασμένη παράσταση, 5. Η φαντασία της ομοιότητας, 6. Μάθησις και Ταξινομία), IV. Oμιλία (1. Κριτική και σχόλιο, 2. Η γενική γραμματική, 3. Η θεωρία του ρήματος, 4. Η άρθρωση, 5. Η υποδήλωση, 6. Η παραγωγή των λέξεων, 7. Το τετράπλευρο της γλώσσας), V. Ταξινόμηση (1. Τα λεγόμενα των ιστορικών, 2. Η φυσική ιστορία, 3. Η δομή, 4. O χαρακτήρας, 5. Το συνεχές και η καταστροφή, 6. Τέρατα και απολιθώματα, 7. O λόγος της φύσης) VI. Ανταλλαγή (Η ανάλυση του πλούτου, 2. Το νόμισμα και η τιμή, 3. O μερκαντιλισμός, 4. Το εχέγγυο και η τιμή, 5. Η διαμόρφωση της αξίας, 6. Η χρησιμότητα, 7. Γενικός πίνακας, 8. Η επιθυμία και η παράσταση), Μέρος δεύτερο: VII. Τα όρια της παράστασης (1. Η εποχή της ιστορίας, 2. Το μέτρο της εργασίας, 3. Η οργάνωση των όντων, 4. Η κλίση των λέξεων, 5. Ιδεολογία και κριτική 6. Oι αντικειμενικές συνθέσεις), VIII. Εργασία, ζωή, γλώσσα (1. Oι νέες εμπειρικότητες, 2. Ricardo, 3. Cuvier, 4. Bopp, 5. Η γλώσσα γίνεται αντικείμενο), IX. O άνθρωπος και τα αντίγραφά του (1. Η επιστροφή της γλώσσας, 2. Η θέση του Βασιλιά, 3. Η αναλυτική της περατότητας, 4. Το εμπειρικό και το υπερβατικό, 5. Το Cogito και το άσκεπτο, 6. Η οπισθοχώρηση και η επιστροφή της καταγωγής, 7. O λόγος και το είναι του ανθρώπου, 8. O ανθρωπολογικός ύπνος), X. Oι επιστήμες του ανθρώπου (1. Το τρίεδρο των γνώσεων, 2. Η μορφή των επιστημών του ανθρώπου, 3. Τα τρία μοντέλα, 4. Η ιστορία, 5. Ψυχανάλυση, εθνολογία).

Ο άνθρωπος δεν είναι το αυτονόητο επίκεντρο και αντικείμενο της επιστήμης, παρά μια σχετικά πρόσφατη επινόηση προορισμένη να εξαφανιστεί στο προσεχές μέλλον. Γιατί ανέκυψε στο πλαίσιο ενός ορισμένου τύπου σκέψης, ο οποίος διαμορφώθηκε μόλις κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και διαδέχτηκε άλλους τύπους σκέψης, θεμελιακά διαφορετικούς και ολότελα ξένους προς ό,τι αργότερα ονομάστηκε "άνθρωπος". Μελετώντας κυρίως την εξέλιξη των επιστημών της γλώσσας, της ζωής και της οικονομίας από τον 16ο ως τον 19ο αιώνα ο συγγραφέας δείχνει ότι αυτοί οι τύποι σκέψης αποτελούν κλειστές και αυτοτελείς δομές, με ολότελα ιδιόμορφες κάθε φορά προϋποθέσεις και συνέπειες. Από την εποχή της εμφάνισης του βιβλίου οι θέσεις αυτές προκάλεσαν πλήθος συζητήσεων και διαμαχών.