Η δίκη του Χριστού / Ντιέγκο Φάμπρι ; πρόλογος - μετάφραση Κώστας Ασημακόπουλος.

Τίτλος πρωτοτύπου: Progesso a gesu.

Το θέατρο της πρόζας στην Ιταλία δεν βρίσκεται, ούτε βρισκόταν ποτέ στον αιώνα μας, σε αξιοζήλευτη γενική κατάσταση. Δεν έλειψαν βέβαια ορισμένες σπουδαίες προσωπικότητες συγγραφέων, ηθοποιών και σκηνοθετών, ακόμα και με λάμψη σε όλο τον δυτικό κόσμο, αλλά αυτές στάθηκαν και στέκουν νησίδες μέσα σε πέλαγος χρόνιου μαρασμού και δεν μπόρεσαν ως τώρα να σηκώσουν την πρόζα από την αδιαφορία του μεγάλου κοινού και να την οδηγήσουν σ' εθνική άνθηση. Το παραδοσιακό πάθος των Ιταλών για την όπερα και η αγάπη τους για τη νεότερη τέχνη θεάματος, την έβδομη τέχνη, που την πήραν δραστήρια και την καταξίωσαν εμπνευσμένα, έχουν αφήσει παράμερα την πρόζα να φυτοζωεί στη χώρα τους ταπεινωμένα. Η Ιταλία με τις πολλές, μεγάλες πόλεις της, τις άξιες για πρωτεύουσες κρατών, δεν έχει να επιδείξει αξιόλογο αριθμό θεάτρων πρόζας κι ούτε σημαντικό αριθμό παραστάσεών τους, ακόμα και στις εξαιρετικές επιτυχίες τους. Με τέτοια δεδομένα, λοιπόν, η παρουσίαση κι η ανάδειξη ενός άξιου συγγραφέα είναι υπόθεση δύσκολη κι όταν συμβαίνει μπορεί να σημαίνει κάτι περισσότερο ακόμη από την απλή παρουσία του. Έτσι πρέπει να κριθεί και η περίπτωση του Ντιέγκο Φάμπρι.
Στην δραματική παραγωγή του Ντιέγκο Φάμπρι, των έργων που διαποτίζονται από βαθιά καθολική πίστη και αποβλέπουν μεσ' από αυστηρό συνειδησιακό έλεγχο στην "εξανθρώπιση του ανθρώπου", το αντίβαρο της μεγάλης επιτυχίας είναι "Η Δίκη του Χριστού". Κάποια στοιχεία είναι ενδεικτικά. Δυο χρόνια παιζόταν συνέχεια από τον θίασο της Μαρσέλ Τασανκούρ στο θέατρο Εμπερτώ στο Παρίσι και μετά όχι μόνο έφερε αμέσως στην ίδια σκηνή -χωρίς την ανάλογη επιτυχία- το επόμενο έργο του Φάμπρι "Το σημείο της φωτιάς", αλλά και πήρε δρόμο για πολλές ευρωπαϊκές και λατινοαμερικάνικες χώρες. Με πρωτότυπη έμπνευση και ιδεολογική παρρησία ο Ντιέγκο Φάμπρι επιχειρεί στο κορυφαίο αυτό έργο του μία αναθεώρηση της δίκης του Χριστού από ένα περιπλανώμενο θίασο Εβραίων για να καταδειχθεί η απιστία και ταυτόχρονα η ανάγκη της πίστης που φωλιάζει στον σημερινό άνθρωπο των διαλυμένων ηθικών αξιών κι ακόμα για να φωτιστεί ο δρόμος του ηθικού χρέους και της υπαρξιακής λύτρωσής του. Πρωταγωνιστές και θεατές σχηματίζουν την ίδια κοινότητα προδοτών και προδομένων μαρτύρων, φάσκουν, αντιφάσκουν, ομονοούν τελικά και καταδεικνύουν πως μόνο με τη χριστιανική πίστη και τα καθήκοντα που απορρέουν από αυτή υπάρχει σωτηρία και Ζωή. Το ίδιο θέμα στα χέρια ενός άλλου συγγραφέα θα κινδύνευε να ξεπέσει σε μία εύκολη διαλογική φυλλάδα και να χαντακωθεί. Όμως η θεατρική δεξιοτεχνία, η διαλεκτική ωριμότητα και μαζί η εδραιωμένη πίστη του Φάμπρι όχι μόνο το διασώζουν, αλλά και το κάνουν άξιο θέατρο. Στα χέρια του γίνεται ο καυτός απολογισμός της ενοχής των «πιστών» και το αναγκαίο πέρασμα στην εποχή μας της διδασκαλίας του Ιησού από τις Συμπληγάδες των αμφισβητήσεων και των αρνήσεων. Ο Ντιέγκο Φάμπρι δεν διστάζει, δεν αποφεύγει να χτυπήσει την πίστη του με τα πιο λογικά επιχειρήματα της απιστίας για να χαρεί πιο θριαμβευτικά την αιώνια νίκη του Ιησού και να μας πείσει γι' αυτή. Έφτιαξε -"εποίησε" ταιριάζει πιο καλά- ένα έργο συγκροτημένης ευσέβειας.