Ο Σπαθόγιαννος : και άλλα διηγήματα / Ανδρέας Καρκαβίτσας.

Ο Σπαθόγιαννος είναι ένα εκτεταμένο ηρωικό διήγημα του Καρκαβίτσα, το οποίο περιλαμβανόταν στην πρώτη έκδοση "διηγημάτων" του συγγραφέα, ταξιδεύοντας με το ατμόπλοιο "Αθήνα". Είναι ένα σπουδαίο έργο εθνογραφίας, παρμένο από τις αστείρευτες ιστορικές λαϊκές πηγές του Εικοσιένα και τις ηρωικές μορφές του Μεγάλου Αγώνα του ξεσυκωμού. Με το έργο αυτό ο συγγραφέας υπηρετεί ένα υπέρτατο πατριωτικό ιδανικό: τον ασίγαστο πόθο για ελευθερία. Δίκαια χαρακτηρίζεται ως μια αληθινή ομηρική ραψωδία, οπού κυριαρχεί η δραματική πάλη του Μεσολογγίτη ήρωα Σπαθόγιαννου με τον Τούρκο Ταχήρ, μπροστά στα μάτια της μητέρας του. Ο τόμος συμπληρώνεται από μια σειρά άλλων διηγημάτων, τα οποία άλλα προέρχονται από το συμπλήρωμα στην έκδοση του "Αρχαιολόγο", άλλα αποτελούν σκόρπια διηγήματα και άλλα λυρικές πρόζες. Πολλά έχουν χαρακτήρα εθνικό - κοινωνικό και μερικά θρησκευτικό. Όλα διακρίνονται για τη λογοτεχνική τους χάρη και την πληρότητα που διακρίνει όλα τα έργα του συγγραφέα.