Ο παλιάτσος και η Άνιμα / Μάρω Βαμβουνάκη.

Ξεκίνησα να μελετώ ψυχολογία με μεγάλο ενθουσιασμό. Με την ελπίδα πως τούτη η γοητευτική επιστήμη κρατάει στα κιτάπια της τα κλειδιά της βασιλείας. Με τα χρόνια, μια παρατήρηση λεπτή άρχισε να αναδύεται μέσα μου σαν ενόχληση και σαν αίνιγμα. Κάτι, κάπου σε όλα αυτά, σκάλωνε.
Ο άνθρωπος που ψυχοθεραπεύεται μπορεί να νικάει παλιούς τρόμους, να αποκαλύπτει τυραννικά απωθημένα, να εγκαταλείπει αμυντικούς μηχανισμούς, άστοχες ενοχές, μπορεί να κερδίζει αυτοπεποίθηση, ωριμότητα, όμως δε μεταμορφώνεται απαραίτητα σε έναν ωραίο, αγνό, θετικό άνθρωπο. Ο θεραπευτής του μπορεί να τον γιατρέψει από τα τραύματά του, δεν μπορεί όμως να τον γιατρέψει από τα ελαττώματα του χαρακτήρα του.
Άλλο η ψυχολογική ασθένεια κι άλλο η ηθική, η πνευματική ασθένεια. Διότι το φοβερό δώρο της ελευθερίας του ανθρώπου δεν μπορεί να το πειράξει κανείς. Και ελευθερία θα πει να μπορείς να επιλέξεις και το κακό. Να μπορείς, αν θες, να χαθείς.
Εκείνο που διακρίνει τον άνθρωπο από τα ζώα δεν είναι όσα έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε. Πως, δηλαδή, ο άνθρωπος είναι λογικός, ενώ το ζώο όχι - μέγα σφάλμα. Πως μπορεί να γελά, ενώ το ζώο όχι. Πως αυτός μόνο έχει επίγνωση του θανάτου του. Εκείνο που διακρίνει τον άνθρωπο απ' τα ζώα είναι η ελευθερία του. Η δυνατότητα να μη δεσμεύεται ούτε απ' τη φύση του, ούτε απ' το τραυματικό του παρελθόν, ούτε απ' τις υποκρισίες της κοινωνίας του, ούτε απ' τα λάθη των γονιών του, ούτε απ' τη βοήθεια των θεραπευτών του. Να μπορεί, από θέληση και μόνο, να καταστρέφεται ή να κάνει τη θαυμαστή υπέρβαση. Κόντρα σε όλους και σε όλα. Όπως έχει ειπωθεί: "Μ' αρέσει εκείνος που η ψυχή του είναι πιο βαθιά απ' την πληγή του".